Trong bức tranh phát triển hạ tầng quốc gia giai đoạn 2025 – 2030, Cảng Cái Mép – Thị Vải – kề cận siêu đô thị Vinhomes Green Paradise (Vinhomes Cần Giờ) đang nổi lên như một trong những dự án chiến lược hàng đầu, nắm giữ vai trò then chốt trong việc khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ hàng hải quốc tế. Với sự ủng hộ mạnh mẽ từ các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương, khu bến Cái Mép Hạ và Cái Mép Hạ hạ lưu đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành cảng trung chuyển quốc tế đầu tiên của khu vực phía Nam.
Bước tiến quan trọng trong quy hoạch cảng biển quốc gia
Theo Bộ Xây dựng, dự án khu bến Cái Mép Hạ và Cái Mép Hạ hạ lưu đã được đưa vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, với định hướng trở thành cảng cửa ngõ quốc tế. Đây là một trong những khu bến hiếm hoi tại Việt Nam có thể đón tàu container siêu trọng từ 6.000 – 24.000 TEUs hoặc lớn hơn, cùng các tàu hàng rời, hàng lỏng và khí lên đến 150.000 tấn.
Theo quy hoạch chi tiết, đến năm 2030, khu vực Cái Mép sẽ hình thành:
- 7 bến cảng (17–18 cầu cảng) cho tàu container quy mô lớn.
- 2 bến cảng (4 cầu cảng) cho tàu hàng tổng hợp, hàng rời.
- Khu vực Cái Mép Hạ hạ lưu được phát triển theo nhu cầu trung chuyển quốc tế, đồng bộ với hạ tầng logistics và giao thông kết nối.
Đến năm 2050, quy mô toàn khu có thể mở rộng lên khoảng 17 cầu cảng, khẳng định vai trò đầu mối xuất nhập khẩu của khu vực phía Nam và cả nước.
Ủng hộ đầu tư sớm, tạo đà phát triển chiến lược
Trong văn bản số 10632/BXD-KHTC, Bộ Xây dựng đã bày tỏ quan điểm ủng hộ việc sớm đầu tư và đưa vào khai thác khu bến Cái Mép Hạ theo đúng quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt. Bộ đồng thời cho biết Bộ Tài chính và UBND TP.HCM đang thẩm định hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư dự án, trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt.
Động thái này được xem là tín hiệu tích cực mở đường cho giai đoạn triển khai thực tế, nhằm hoàn thiện hạ tầng cảng biển và logistics trong khu vực Đông Nam Bộ. Khi đi vào vận hành, Cảng Cái Mép – Thị Vải sẽ không chỉ đóng vai trò trung chuyển hàng hóa quốc tế mà còn là cửa ngõ chiến lược phục vụ chuỗi cung ứng toàn cầu.
Kiến nghị từ cử tri và định hướng vùng liên kết kinh tế
Trước đó, tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, cử tri TP.HCM đã gửi kiến nghị đến Chính phủ, đề xuất sớm đầu tư phát triển Cảng Cái Mép – Thị Vải thành cảng trung chuyển quốc tế, đồng thời xây dựng cầu nối Cần Giờ – Vũng Tàu và tuyến đường sắt tốc độ cao TP.HCM – Bà Rịa – Bình Dương.
Theo cử tri, việc này không chỉ giúp phát huy thế mạnh du lịch – cảng biển của Bà Rịa – Vũng Tàu, mà còn tạo động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nơi TP.HCM giữ vai trò trung tâm kinh tế, tài chính, công nghệ của cả nước.
Đề xuất này nhận được sự đồng thuận cao từ các bộ ngành, vì phù hợp với Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI, định hướng đưa TP.HCM trở thành siêu đô thị quốc tế – trung tâm logistics hàng đầu Đông Nam Á.
Doanh nghiệp tư nhân tham gia: THACO đề xuất đầu tư khu bến Cái Mép Hạ
Cuối tháng 7/2025, Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) đã chính thức gửi đề xuất đầu tư dự án khu bến Cái Mép Hạ tới UBND TP.HCM và Sở Tài chính TP.HCM.
Theo đó, THACO dự kiến tham gia xây dựng khu bến Cái Mép Hạ tại phường Tân Phước, TP.HCM (trước đây thuộc thị xã Phú Mỹ, Bà Rịa – Vũng Tàu). Doanh nghiệp này cho biết, sau quá trình nghiên cứu, họ nhận thấy đây là dự án phù hợp với định hướng phát triển đa ngành của tập đoàn, đặc biệt là trong lĩnh vực logistics và hạ tầng cảng biển.
THACO hiện sở hữu kinh nghiệm vận hành cảng Chu Lai (Quảng Nam) – một mô hình cảng kết hợp logistics và công nghiệp được đánh giá cao. Cùng với đó là năng lực triển khai các dự án hạ tầng lớn như sân bay, khu công nghiệp và khu đô thị. Việc THACO đề xuất tham gia dự án được kỳ vọng tạo cú hích lớn cho tiến trình triển khai khu bến Cái Mép Hạ.
Quy mô quy hoạch khu logistics Cái Mép Hạ
Dự án Trung tâm logistics Cái Mép Hạ có tổng diện tích 1.736 ha, bao gồm:
- Khu logistics và bến cảng Cái Mép Hạ: 984 ha.
- Diện tích mặt nước: 455 ha.
- Đất dự trữ kho năng lượng sạch: 197 ha.
- Diện tích mặt nước tiềm năng: 125 ha.
Khu logistics này không chỉ phục vụ hoạt động trung chuyển hàng hóa quốc tế mà còn là nền tảng cho chuỗi cung ứng khu vực. Với vị trí chiến lược gần cụm cảng Cái Mép – Thị Vải và hệ thống cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, tuyến đường sắt quốc gia trong tương lai, dự án hứa hẹn trở thành một trong những trung tâm logistics hiện đại bậc nhất khu vực ASEAN.
Phân kỳ đầu tư được chia thành 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (2021 – 2024): Chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật, nạo vét luồng hàng hải và phát triển các bến đầu tiên.
- Giai đoạn 2 (2025 – 2027): Hoàn thiện khu bến chính, khu logistics trung tâm.
- Giai đoạn 3 (2028 – 2030): Mở rộng quy mô bến cảng, kho bãi và hạ tầng phụ trợ.
Ý nghĩa chiến lược của Cảng Cái Mép – Thị Vải đối với Việt Nam
Việc hình thành cảng trung chuyển quốc tế tại Cái Mép – Thị Vải sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế – xã hội to lớn:
- Giảm chi phí logistics: Các tàu container quốc tế có thể cập cảng trực tiếp thay vì trung chuyển qua Singapore hay Hong Kong, giúp giảm chi phí vận tải và thời gian giao thương.
- Tăng năng lực cạnh tranh xuất nhập khẩu: Việt Nam có thêm một cửa ngõ lớn để xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là nhóm sản phẩm công nghiệp và nông sản.
- Thúc đẩy phát triển vùng Đông Nam Bộ: Cùng với các tuyến cao tốc và đường sắt đang triển khai, khu vực Cái Mép – Thị Vải sẽ trở thành trung tâm logistics – công nghiệp – dịch vụ của toàn vùng.
- Góp phần hiện thực hóa chiến lược biển Việt Nam: Theo Nghị quyết 36-NQ/TW, phát triển kinh tế biển bền vững là trụ cột chiến lược của quốc gia.
Tầm nhìn đến năm 2050: Việt Nam trên bản đồ trung chuyển quốc tế
Với quy hoạch bài bản, sự tham gia của các tập đoàn lớn và quyết tâm của Chính phủ, Cái Mép – Thị Vải đang từng bước tiến gần tới mục tiêu trở thành cảng trung chuyển quốc tế hàng đầu Đông Nam Á. Khi hoàn thiện, khu bến này sẽ có năng lực tiếp nhận các siêu tàu container, hình thành chuỗi dịch vụ logistics khép kín, từ đó nâng tầm vị thế hàng hải của Việt Nam trên toàn cầu.
Cảng Cái Mép – Thị Vải còn là biểu tượng của khát vọng vươn ra biển lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của quốc gia trong việc phát triển kinh tế biển, logistics và xuất nhập khẩu bền vững.
Từ một cụm cảng khu vực, Cái Mép – Thị Vải đang chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế của Việt Nam, kết nối trực tiếp với các tuyến hàng hải toàn cầu. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, Bộ Xây dựng, UBND TP.HCM cùng các doanh nghiệp lớn như THACO hứa hẹn sẽ sớm đưa dự án này thành hiện thực – mở ra một kỷ nguyên mới cho hạ tầng cảng biển quốc gia, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới vai trò “cường quốc biển” của châu Á.
